ẨM THỰC NAM ĐỊNH - ĐẶC SẢN NAM ĐỊNH

Đây là món quà gia truyền của gia đình bà Trần Thị Bé (Tý) ở ngõ Hai Bà Trưng, là món quà phục vụ người dân Thành Nam từ thế kỷ XIX đến nay. 
Bún chả Nam Thành gia truyền đã năm đời, được ưa chuộng bởi chất lượng chả thơm giòn, không cháy, mua đúng thịt ngon để làm chả. Ăn bún chả ít khi ăn lấy no mà ăn để thưởng thức. 
Nguyên liệu làm bún chả gồm thịt lợn ba chỉ, trứng gà, bún lá sợi nhỏ, nước mắm ngon, rau sống và các loại gia vị hành, tỏi, ớt, cà rốt, đu đủ... Thịt làm chả phải đúng là thịt nách, lạng dọc thớ để thịt thơm, nở và khi nướng không bị quăn miếng thịt. Trứng gà và nước mắm ngon ướp thịt trong ba giờ để ngấm. Bún lá chọn loại nhỏ sợi, lá mỏng. Nước chấm phải làm từ nước chấm ngon (xưa dùng loại Ô Long từ Nghệ An ra) pha theo tỷ lệ 1 nước mắm 5 nước lọc, cho thêm đường bột ngọt, đun sôi trước khi ăn, điểm thêm vài lát ớt, ít hành tây thái mỏng, ít rau mùi và hạt tiêu. Nước mắm được đun nóng vào mùa đông, đun để nguội vào mùa hè. Pha nước chấm phải đích thân bà Bé pha mới ngon.

"Ai qua Yên Định hãy dừng 
Hương quê xin nếm bánh chưng bà Thìn" 

Từ nhỏ tôi đã được nghe tiếng bánh chưng bà Thìn. Có lần quần đùi, chân đất, mấy đứa rủ nhau quốc bộ hơn chục cây số lên phố huyện, chung tiền mua một cái bánh chưng của bà ăn cho biết. Có đêm mơ, được ăn bánh bà đến đã đời. Lớn lên, đi bộ đội gần hai chục năm trời, khi khoác ba lô trở về vẫn chẳng quên dừng chân phố huyện mua bánh chưng bà Thìn. 
Bánh chưng bà Thìn có từ năm 1948. Sau này khi chồng bà qua đời, bà ở vậy nuôi ba con nên người cũng nhờ vào nghề làm bánh. Bánh trở thành ấn tượng là từ khi không lực Hoa Kỳ chọn Hải Hậu làm túi đựng bom đạn thừa trước khi máy bay hốt hoảng lao ra Biển Đông.

Tháng 9 âm lịch, tiết trời cuối thu se lạnh, cá sông dường như béo hơn ngon hơn vì được ăn nhiều sinh vật phù du do mưa lũ trên thượng nguồn đổ về. Trong đó cá bống sông được ưa chuộng hơn vì thịt cá dẻo thơm, xương mềm lại còn có trứng và lá gan bùi ngậy rất hợp với món kho tiêu. 
Cá bống trứng sau khi bắt dưới sông lên phải xóc muối cho sạch nhớt và ngâm trong nước có pha ít muối cho khỏi tanh. Vớt cá ra để ráo nước rồi dùng cật tre khứa vào bụng cá lấy phần ruột bỏ đi và lựa thật khéo để gan và trứng còn nguyên vẹn, không dập nát. Trong cá bống, trứng cá là thứ béo ngậy quý nhất nhưng gan cá lại chứa nhiều Omega3 có tác dụng tốt cho thị lực và bổ thần kinh. Chính vì vậy mà dân gian có câu “gạo tám xoan, gan cá bống”. Xếp cá vào niêu đất nhỏ cùng với thịt ba chỉ, nêm kẹo đắng, nước mắm ngon, mì chính và hạt tiêu xay nhỏ, đun lom rom trên bếp củi. Khi nước trong niêu còn săm sắp, cá cong mình thì rưới vào nồi cá một thìa mỡ nước đã phi hành.

Làng Vân Cù (xã Đông Xuân, Nam Trực, Nam Định) có thể được coi là làng chuyên nghề phở duy nhất ở Việt Nam. 
Vân Cù là một làng đất chật người đông ở xã Đông Xuân, Nam Trực, Nam Định. Nhà thì làm bánh, nhà thì mổ bò, nhưng nhà nào cũng biết làm phở sao cho ngon. Để làm bánh phải chọn gạo tốt, nếu ngâm ra nước đục là coi như phở hỏng

Là một thứ kẹo lạc do chính người Việt Nam sáng tạo ra từ các nguyên liệu đặc sản của nông nghiệp vùng châu thổ sông Hồng. 
Theo những người lớn tuổi ở Nam Định kể lại thì ngày xưa có một cửa hiệu đặt ngay cửa đền Triều Châu bến Ngự sông Vị Hoàng. Hiệu kẹo lạc này đã nổi tiếng khắp Thành Nam từ thập kỷ 60 của thế kỷ 19. Lúc ấy cửa hiệu còn chưa có tên, nên nhân dân trong vùng thường gọi bằng một cái tên mộc mạc cho dễ nhớ "Hiệu kẹo ngon ở trước cửa đền Triều Châu". Đó là một ngôi đền cổ của hội những người đồng hương thuộc huyện Triều Châu, Phúc Kiến, Trung Quốc sang sinh cơ lập nghiệp ở đất Sơn Nam Hạ từ lâu đời. Dần dần người ta gọi giản đơn hơn "Kẹo Triều Châu rồi kẹo Sìu". Cái tên "Kẹo Sìu" có từ đấy.

Chè kho Nam Định là đặc sản dân dã mà đặc sắc của một vùng đất cổ giàu chất văn hóa. Nhưng để có được một mẻ chè ngon thì thật công phu vô cùng. 
Đậu xanh phải chọn loại đậu tươi tốt đem xay vỡ, ngâm nước, đãi sạch vỏ, đem phơi rồi rang chín đều, xay thành bột. Độ chè ngọt nhạt là do sở thích của từng người. Nhưng thông thường theo tỷ lệ cứ 1kg bột với 1kg đường kính và 1 bát ăn cơm nước lã. Nước đường được thắng trên bếp lửa nhỏ ngọn cho đường tan hết. Bắt xoong xuống, cho bột vào rây rơi từ từ xuống xoong, quấy luôn tay cả tiếng đồng hồ để bột tơi đều, không vón và khê cháy.